|
Y Chromosome Microdeletions
Analysis نام اختصاری: Y microdeletion سایر نام ها: *
تشخیص مولکولی ریزحذف های نواحی AZF *
بررسی ریز حذف های کروموزوم Y
در نواحی AZF *
Identification of deleted
azoospermia factor (AZF) region *
Molecular Testing of the AZF Region of the Y
chromosome *
AZF Check *
Y Micro بخش انجام دهنده: ژنتیک نوع نمونه قابل
اندازه گیری: خون محیطی حجم نمونه مورد
نیاز: خون تام (whole
blood) 5 ml شرایط نمونه گیری: 1.
نیاز به ناشتایی یا آمادگی خاصی نمی باشد. 2.
نمونه گیری باید در شرایط استریل انجام شود. ملاحظات نمونه
گیری: 1.
برای جمع آوری خون از لوله های استریل حاوی ماده ضد انعقاد EDTA
یا سیترات استفاده شود. 2.
پس از نمونه گیری باید سرنگ و سر سرنگ در یک سطل ایمنی (Safety
Box) جمع آوری
گردیده و سپس سوزانده شود. 3.
محل نمونه گیری از
لحاظ خونریزی بررسی شود. 4.
پس از گرفتن نمونه خون، باید لوله حاوی نمونه سانتریفیوژ
شده و در ادامه پس از دور ریختن پلاسما، بافی کوت آن جهت انجام مراحل بعدی نظیر
استخراج DNA و PCR،
جدا شود (در صورتی که حداکثر تا 72 ساعت بعد از نمونه گیری نمی توان مراحل استخراج
DNA و PCR
را انجام داد، لازم است بافی کوت در 20 – درجه سانتیگراد
نگهداری شود). 5.
در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه باید در
شرایط خنک و طی کوتاه ترین زمان ممکن به آزمایشگاه ارسال شود (خون کامل را می توان
حداکثر تا 72 ساعت در دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری کرد ولی برای نگهداری نمونه
در زمان های طولانی تر لازم است بافی کوت را به
دمای 20 – درجه سانتیگراد فریزر منتقل نمود). 6.
سطوح کار باید همواره قبل از شروع و پس از پایان کار با
دستمال آغشته به الکل 70% و یا وایتکس10% تمیز شود. موارد عدم پذیرش
نمونه: 1.
نمونه هایی که در شرایط غیر استریل جمع آوری شده باشند. 2.
نمونه های خونی که فریز شده، منعقد شده و یا به شدت همولیز
شده باشند. 3.
حجم نمونه ها کافی نباشد (حداقل ml
5 خون محیطی مورد نیاز است). 4.
نمونه هایی که بر چسب مشخصات بیمار روی آنها نادرست یا مبهم
باشد. 5.
نمونه های جمع آوری شده در ظروف حاوی مواد ضد انعقاد غیر از
EDTA
(هپارین با غلظت بیش از 10 واحد در میلی لیتر سبب مهار PCR می شود لذا، از
نمونه های هپارینه و نیز نمونه بیماران تحت درمان با هپارین نمی توان استفاده
کرد). شرایط نگهداری: 1.
لازم است که حداکثر تا 72 ساعت پس از نمونه گیری مراحل کار
انجام شود و یا این که طی چند ساعت اولیه پس از نمونه گیری بافی کوت نمونه های
مورد استفاده جداسازی شده و به حجم های مورد نیاز تقسیم شده و در دمای ºC20- قرار داده شود و
از ذوب و فریز مکرر آنها تا زمان انجام مراحل بعدی آزمایش خودداری شود. 2.
لازم است حمل و نقل نمونه در شرایط خنک انجام شود ولی باید
از یخ زدگی آن جلوگیری نمود. 3.
خون کامل را می توان حداکثر تا 72 ساعت در دمای 4 درجه
سانتیگراد نگهداری و به آزمایشگاه منتقل نمود. کاربردهای بالینی: تشخیص
ریزحذف های کروموزوم Y در بیماران مبتلا به آزواسپرمی (عدم وجود
اسپرم) و یا اطلاعات تکمیلی: ناباروری اغلب به شرایطی اطلاق میشود که یک زوج پس از یک
سال رابطه جنسی، بدون جلوگیری، قادر به باردار شدن نیستند. از آنجایی که در بسیاری
از موارد تعیین علت و درمان ناباروری می تواند موجب تداوم یک زندگی مشترک و آرامش
روحی خانواده ها گردد، شناسایی عوامل ناباروری سبب مدیریت مناسب زوج های نابارور
میشود. حدود 15% زوجها (یک از هر 7 زوج) نابارورند. حدود 40 – 30% از موارد
ناباروری مربوط به فاکتورهای اختصاصی مردانه، 50 – 40% از موارد
ناباروری مربوط به فاکتور های اختصاصی زنانه و 30 – 10% از موارد
باقیمانده مربوط به فاکتورهای اختصاصی هر دو جنس و یا به علت نامشخص است. ناباروری
میتواند به دلایل مختلفی از جمله علل ژنتیکی و یا هورمونی مانند کم کاری یا
پرکاری تیروئید، نارسایی تخمدان، استفاده از برخی داروها، مواجهه مداوم با اشعه ها
و غیره ایجاد گردد ولیکن در آزمایشگاه ژنتیک عوامل ژنتیکی درگیر در ناباروری مورد
بررسی قرار میگیرد. حدود نیمی از موارد ناباروری در مردان به علت اختلال در
اسپرماتوژنز است. ریز حذفهای بازوی بلند کروموزومY (Yq) از
جمله مهمترین نقایص ژنتیکی دخیل در این اختلالات محسوب میشوند به طوری که بیش از
15 درصد اختلالات اسپرماتوژنز به علت حذفهای شناخته شده کروموزوم Y
رخ میدهد. بررسیهای مولکولی نشان دادهاند که سه منطقه AZFa،
AZFb و AZFc
که در منطقه Yq11 واقعند، حاوی
برخی از ژنهای دخیل در اسپرماتوژنز میباشند و حذف در این نواحی میتواند منجر به
بروز آزواسپرمی یا الیگواسپرمی شدید شود. روش مرجع: multiplex PCR با استفاده از مارکرهای STS تفسیر: ریز حذف های کروموزوم Y متداول ترین علت ژنتیکی ناباروری در مردان
است که با فراوانی 15 –
10 درصد در افراد آزواسپرمی و الیگو اسپرمی شدید گزارش شده است. بررسی های گسترده
فیزیکی، عملکردی و ژنتیکی کروموزوم Y نشان داده اند که سه ناحیه AZFa ، AZFb و AZFc در اسپرماتوژنز دخالت دارند. با استفاده از روش مورد استفاده در این
مرکز، تعداد 16 ناحیه از مناطق مختلف کروموزوم Y تکثیر و بررسی می شوند و در صورت عدم تکثیر در
هر یک از این نواحی، بر اساس منطقه یا مناطق تکثیر نیافته، جایگاه حذف ژنی تشخیص
داده می شود. عوامل مداخله گر : 1.
هپارین در مقادیر بالا در این آزمایش تداخل ایجاد می کند. 2.
نمونه گیری، جداسازی بافی کت و انجام سایر مراحل آزمایش در
شرایط غیر استریل می تواند منجر به ایجاد نتایج نادرست گردد. 3.
برای جلوگیری از بروز اشتباه در نتایج آزمایش، باید فضاهای
مربوط به استخراج DNA، آماده سازی
مواد مورد نیاز واکنش و فضای افزودن نمونه DNA
به لوله PCR از هم جدا
باشند. منابع: 1.
پایگاه اطلاع رسانی: www.mayomedicallaboratories.com 2.
Elahe
Kameli, Sadeq Vallian, Kamran Ghaedi. Y Chromosome Microdeletions and Male
Infertility. (2014); 12(3): 3692 – 3703. 3.
Xiao-Wei
Yu, Zhen-Tong Wel, Yu-Ting Jiang, Song-Ling Zhang. Y chromosome azoospermic and
sever oligozoospermic patients. 2015; Int J Clin. 8(9): 14634 – 14646.
|
